Τι είναι η μιτροειδής βαλβίδα και ποιος ο ρόλος της
Η μιτροειδής βαλβίδα είναι μία από τις 4 βαλβίδες της καρδιάς και βρίσκεται μεταξύ του αριστερού κόλπου και της αριστερής κοιλίας. Ο ρόλος των βαλβίδων της καρδιάς, όπως και των βαλβίδων γενικότερα σα μηχανισμός, είναι να επιτρέπουν στο αίμα τη ροή μόνο προς μία κατεύθυνση - όταν ανοίγουν - και να αποτρέπουν την επιστροφή προς την αντίθετη κατεύθυνση - όταν κλείνουν. Έτσι η μιτροειδής βαλβίδα όταν ανοίγει επιτρέπει στο αίμα να περάσει από τον αριστερό κόλπο στην αριστερή κοιλία κατά τη διαστολή, ενώ όταν κλείνει κατά τη συστολή αποτρέπει στο αίμα να επιστρέψει στον αριστερό κόλπο.
Δείτε επίσης το βίντεο για την πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας: https://youtu.be/AgHZcMDsRYY
Τι είναι η πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας
Στην πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας η βαλβίδα δεν κλείνει ομαλά και συμμετρικά επειδή είναι πιο χαλαρή και τμήμα ή τμήματα της μίας ή και των δύο γλωχίνων (τα “φύλλα” της βαλβίδας) προπίπτουν κατά τη σύγκλειση, δηλαδή υποχωρούν/προβάλλουν προς τον αριστερό κόλπο, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.
Αυτό συνήθως έχει ως αποτέλεσμα η βαλβίδα να μην κλείνει “στεγανά” αλλά να υπάρχει μία, συνήθως μικρή, διαφυγή αίματος προς τον αριστερό κόλπο κατά τη συστολή, το οποίο και προκαλεί ένα “φύσημα” κατά την ακρόαση της καρδιάς.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Τις περισσότερες φορές η διάγνωση τίθεται κατά την ακρόαση της καρδιάς από το φύσημα που προκαλεί η διαφυγή και επιβεβαιώνεται στο triplex καρδιάς, όπου μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια η ανατομία και η λειτουργία της βαλβίδας.
Πόσο συχνή και σοβαρή είναι;
Η ήπια πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας είναι πολύ συνηθισμένη και δε θεωρείται καν πάθηση. Προκαλεί ελάχιστη, κλινικά ασήμαντη, διαφυγή αίματος και συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα.
Η σημαντική πρόπτωση, η οποία συναντάται σε ένα ποσοστό 2-3% του πληθυσμού, μπορεί να προκαλέσει αξιόλογη ανεπάρκεια της βαλβίδας και χρειάζεται στενή παρακολούθηση. Η πρόπτωση μπορεί να είναι σημαντική εξ’ αρχής, λόγω σημαντικής μυξωματώδους εκφύλισης της βαλβίδας, και να τη συναντήσουμε σε μικρότερες ηλικίες, ή μπορεί να εξελιχθεί σε βάθος χρόνου και να εμφανίσει συμπτώματα στη μέση ηλικία. Στη σοβαρότερη μορφή της, οπότε η διαφυγή προς τον κόλπο είναι μεγάλη και επηρεάζει τη λειτουργία της καρδιάς, μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή ή και χειρουργική διόρθωση.
Συμπτώματα
Όπως είπαμε, στις περισσότερες των περιπτώσεων η πρόπτωση μιτροειδούς είναι μια καλοήθης κατάσταση και πολύς κόσμος απλά αγνοεί την ύπαρξή της αφού μπορεί να μην προκαλέσει ποτέ συμπτώματα ούτε να εξελιχθεί. Σε κάποιες περιπτώσεις σχετίζεται με έκτακτες συστολές ή αρρυθμίες, “φτερουγίσματα” της καρδιάς, νυγμώδη άλγη (“τσιμπήματα”) ή ζάλη, χωρίς να είναι απόλυτα τεκμηριωμένη αιτιολογική σχέση αυτών των συμπτωμάτων με την πρόπτωση της βαλβίδας. Σε περιπτώσεις σημαντικής πρόπτωσης με σημαντική ανεπάρκεια της βαλβίδας μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα δύσπνοιας στην κόπωση ή την ηρεμία ή αρρυθμίες όπως κολπική μαρμαρυγή.
Παρακολούθηση και θεραπεία
Όπως γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω, πρόπτωση με πρόπτωση διαφέρει, υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα περιπτώσεων υπό αυτό τον όρο που δεν πρέπει να συγχέονται ούτε να προκαλείται άγχος.
Στην ήπια πρόπτωση συνίσταται παρακολούθηση από καρδιολόγο και triplex καρδιάς κάθε 2-3 χρόνια περίπου για να διαπιστωθεί σταθερότητα ή εξέλιξη. Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες προφυλάξεις από τον ασθενή. Αν πάλι υπάρχουν συμπτώματα που μπορεί να συνυπάρχουν, τότε ενδεχομένως να χρειαστεί κάποιος περαιτέρω έλεγχος όπως π.χ. με holter ρυθμού ή τεστ κοπώσεως και αναλόγως να δοθούν συμβουλές ή φαρμακευτική αγωγή.
Στη σημαντική πρόπτωση με μέτριου ή σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια, η παρακολούθηση είναι σαφώς πιο τακτική (κάθε 3, 6 ή 12 μήνες ανάλογα τη βαρύτητα) και ανάλογα τα ευρήματα και τα συμπτώματα μπορεί να τεθεί φαρμακευτική αγωγή (διουρητική αγωγή, αντιυπερτασική αγωγή, β-αναστολείς) ή να γίνει σύσταση για χειρουργική διόρθωση. Αν χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση της ανατομίας και της ανεπάρκειας της βαλβίδας, αυτό γίνεται με διοισοφάγειο υπερηχογράφημα που παρέχει υψηλότερης ευκρίνειας εικόνες της μιτροειδούς βαλβίδας (παρακάτω βίντεο).
Πρόπτωση οπίσθιας γλωχίνας (δεξιά)μιτροειδούς βαλβίδας όπως απεικονίσαμε με διοισοφάγειο υπερηχογράφημα σε ασθενή που υπεβλήθη τελικά σε χειρουργική διόρθωση.